فرار به جلوی سخنگو | دولت عامل سقوط بورس است نه مردم

به گزارش تراز اقتصاد، در حالی که برخی از نمایندگان مجلس در پی آن هستند که با کمک دستگاه قضایی ۲۰۰ حقوقی را که در اوج بازار سرمایه ۱۳۰ هزار میلیارد تومان سهام عرضه کردند، ملزم به حمایت بازار سرمایه کنند تا سریعاً ورق بازار سهام بازگردد، سخنگوی دولت مشکل بورس را این مورد می‌داند که عده‌ای در اوج بازار، سهام خریداری کردند. بد نیست علی ربیعی، مروری بر سخنان سال گذشته حسن روحانی داشته باشد که در اوج بازار، مردم را به سرمایه‌گذاری در بورس تشویق کرد.

حسن روحانی در اواخر مردادماه ۹۹ در اوج بازار سرمایه از مردم خواست که همه چیز را به بورس بسپارند و بازار سهام را بازار مناسبی برای سرمایه‌گذاری معرفی کرد و حتی بعد از آغاز ریزش بازار نیز رئیس دفتر رئیس‌جمهور در رسانه ملی از بازگشت یا تثبیت بازار سخن گفت، امروز بعد از ۱۰ ماه ریزش بازار سهام و مالباخته شدن میلیون‌ها سهامدار در کشور سخنگوی دولت گفت مشکل بورس این بود که مردم در اوج وارد شدند.

سقوط نزدیک به یک میلیون واحدی

ریزش بی‌سابقه بورس در حالی از مرداد ۹۹ آغاز شد و همچنان ادامه دارد که طبق اذعان کارشناسان اقتصادی، روند غلط مدیریتی دولت و وزارت اقتصاد باعث زیان میلیون‌ها سهامدار در بازار بورس اوراق بهادار و فرابورس شده است. این در حالی است که طی ۱۰ ماه گذشته انواع و اقسام طرح‌ها برای تثبیت بازار عملیاتی شد، اما امروز شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران که در اوج بیش از ۲ میلیون واحد را به خود دیده بود در مرز یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی به‌سر می‌برد.

نوسانی که بازار سرمایه طی دو سال گذشته به خود دیده، نوسان بسیار قابل ملاحظه‌ای بوده، زیرا برخی از سهامداران سودهای اتفاقی قابل ملاحظه‌ای به دست آوردند و بسیاری از سهامداران که به دعوت دولت دیر وارد بازار سرمایه شدند در واقع بخش زیادی از ارزش دارایی خود را از دست داده‌اند.

بازار سرمایه در بازه زمانی سال‌های ۹۸ تا مرداد ۹۹ رشد قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرد. کارشناسان معتقدند تحریم، شیوع کرونا و خلق نقدینگی بدون پشتوانه و نقدینگی سرگردان در جامعه و رکود بازارها موجب شده بازار سهام پذیرای نقدینگی قابل ملاحظه‌ای باشد. از این‌رو تمامی سهم‌ها در اثر پمپاژ نقدینگی با جهش قیمت مواجه شد. در این میان مدیران دولتی زمانی مردم را برای سرمایه‌گذاری در بازار سهام تشویق کردند که بسیاری از سهم‌ها به شدت حبابی شده بودند. از این‌رو بعد از اینکه رئیس‌جمهور در اواخر مردادماه خطاب به مردم گفت بازار ارز و سکه جای سرمایه‌گذاری نیست و سهام جایی است که باید در آن سرمایه‌گذاری کنند، بازار با ریزش مواجه شد. با این حال بسیاری از سهامداران نقدینگی جدید وارد بازار کردند، چراکه تصور می‌کردند بازار مجدداً رشد خواهد کرد، غافل از اینکه سوت آغاز ریزش بازار ‌زده شده است، حتی وقتی شاخص کل بورس تهران از محدوده ۲ میلیون واحد به محدوده یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد ریزش کرد، رئیس دفتر رئیس‌جمهور در رسانه ملی حضور یافت و از تثبیت بازار و عملیاتی شدن طرح‌های حمایتی خبر داد. با این حال ریزش بازار تا به امروز ادامه یافته و میلیون‌ها سهامدار بدون اینکه سودی در بازار سرمایه ببینند از زمان سرمایه‌گذاری در بازار سهام فقط زیان دیده‌اند.

طی ۱۰ ماهه اخیر انتظار می‌رفت حداقل دولتی که مردم را برای سرمایه‌گذاری در این بازار دعوت کرده و گفته بود مردم همه چیز را به بورس بسپارند، مانع از وقوع چنین فاجعه‌ای در بورس شود، اما در مرحله عمل چنین اتفاقی نیفتاده است. در این میان برخی از نمایندگان مجلس می‌گویند ۲۰۰ حقوقی در اوج بازار سرمایه حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان سهام عرضه کرده‌اند و به دنبال آن هستند که این حقوقی‌ها را از طریق دستگاه قضایی برای حمایت از بازار سرمایه مجاب کنند.

با این حال اما روز گذشته علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست خبری در اظهاراتی قابل تأمل گفت: متأسفانه عده‌ای از هموطنان صرفاً در مقطع اوج‌گیری بورس وارد بورس شدند و امروز مسئله ما حمایت از این افراد است، به‌رغم اینکه نقش دولت‌ها در همه کشورها در بازار سرمایه نقش ضامن نیست و نقش حامی‌گری دارد.

سخنگوی دولت در حالی مردم را مقصر وضعیت فعلی بازار سرمایه دانسته و مدعی شده است که مردم در مقطع اوج بورس وارد این بازار شده‌اند که دقیقاً در آن مقطع، عده زیادی از مردم به‌ دعوت شخص رئیس‌جمهوری راهی بورس شده بودند.

روحانی در سخنرانی‌های متعددی مردم را تشویق به حضور در بازار سرمایه کرد، ولی یکی از این سخنرانی‌ها به ۲۲ مردادماه ۹۹ برمی‌گردد، جایی که روحانی گفته بود: همین ETF که سهامش در اوایل شهریورماه با تخفیف فروخته می‌شود برای این است که مردم بدانند بازار سکه و دلار جای سرمایه‌گذاری نیست، اما بورس جای سرمایه‌گذاری است، حتی خرید نفت جای سرمایه‌گذاری است. ما می‌خواهیم مردم را از یک طریق مطمئن، نه طریقی که امروز برای آنها فایده داشته باشد و فردا ضرر کنند هدایت و کمک کنیم.

نگاهی به شاخص بازار سرمایه نشان می‌دهد که اولین استارت ریزشی این بازار از ۱۹ مردادماه زده شد و تا امروز نیز همچنان ادامه دارد. فاجعه مدیریتی دولت در بورس موجب شده شاخص از بیش از ۲ میلیون واحد به مرز یک‌ میلیون واحد برسد. با این حال دولت به ‌جای چاره‌اندیشی برای وضعیت موجود، باز هم مردم را مقصر دانست و اعلام کرد مشکل بورس این بود که مردم در اوج وارد شدند!

در این حال اما به ‌لطف مسیری که دولت برای سرمایه‌گذاری مردم ترسیم و به آنها در سرمایه‌گذاری از یک مسیر مطمئن کمک کرد، بسیاری از سهامداران که سال قبل وارد بازار سرمایه شده بودند، تاکنون حداقل ۸۰ درصد از سرمایه خودشان را از دست داده‌اند. بنابراین باید از آقای ربیعی سؤال کرد: چه ‌کسی مردم را در روزهای اوج به بورس دعوت کرد و باعث شد سرمایه‌های اندک سهامداران خرد به ‌راحتی پودر شود؟

مهم‌ترین نقدی که به عملکرد دولت در بازار سرمایه وارد است، به روش دولت برای جبران کسری بودجه در سال ۹۹ برمی‌گردد؛ آن‌طور که شخص وزیر اقتصاد در اسفندماه اعلام کرده بود، دولت حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان از بورس کسب درآمد کرده است، این در حالی است که مالیات دریافتی از خرید و فروش سهام نیز گویا حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان ارزیابی شده است.